مراحل بوجود آمدن آواز

1 – ونگ: پيش درآمد زمزمه را گويند. صداي توليد شده از تارهاي صوتي تا هنگامي كه دهان بسته است تمايل به حفره هاي بيني دارد و در آنجا متمركز مي شود (صوت ايجاد شده از راه بيني شنيده مي شود) و الزاما” كلامي نيز بدنبال ندارد.
موارد استفاده : آواز خوان براي شروع آواز و تسلط و يادآوري ملودي مورد نظر از اين مرحله تصميم گيري مي نمايد.
– 2 قنه: ونگ با دهان باز را گويند. در اين مرحله، ونگ با كلام همراه است و سخن و گفتار در بسياري از موارد مفهوم نيست.
موارد استفاده: در بين افرادي كه تعليمات صحيح آواز را نياموخته اند و بصورت علاقه و تمايل شخصي و تقليد از ديگران به آواز مي پردازند، ديده مي شود. خوانندگان مسلط و ماهر از اينگونه تغنّي بسيار كم استفاده مي كنند.
3 – زمزمه: آهسته چيزي را خواندن – در اين مرحله، دهان باز شده ولبها بصورت نيمه محسوس حركاتي را به خود اختصاص مي دهند و اين حركات به منظور اداي كلام و گفتار مي باشد ( كلامي نه چندان معلوم و قابل شنيدن براي شنونده).
موارد استفاده : ميان اكثر طبقات مردم بخصوص هنگام كار، بطور طبيعي ديده و شنيده مي شود.
– 4 ترنّم: فركانس صدا از مرحله زمزمه فراتر رفته، لبها براي اداي كامل لحن، حركات صحيح نموده و كلام بطور واضح شنيده مي شود و كاملا”مفهوم است. در واقع آواز وارد مرحله اصلي خود مي شود ( شـــــروع آواز )
– 5 بانگ: فرياد و خروش از سر شادي يا غم را گويند. در اين مرحله، خوانندگان تمايل بيشتري به اجراي مانورهاي تكنيكي و تحريري از خود نشان مي دهند – اجراي اين مرحله، مستلزم داشتن صدايي توانا و داراي گستره غني مي باشد.
در اين قسمت، بهتر است آواز خوان حجم صدا را كم كند و اين كار با كم كردن فشاري كه هواي داخل ريه ها را بيرون مي دهد امكان پذير است در غير اين صورت صدايي گوشخراش حاصل شده ( بخصوص در محيط بسته ) و براي شنونده مطبوع نخواهد بود.
– 6 عربده ( نعـــره): بانگ و فرياد خيلي قوي را گويند چنانچه بيشتر از آن فركانس براي حنجره ي آوازخوان امكان نداشته باشد. دراين مرحله به علت وارد شدن فشار زياد به حنجره و ماكزيمم فركانس توليدي از حنجره، صدا بطور نسبي لطافت خود را از دست مي دهد و براي آسيب نرسيدن به تارهاي صوتي، بهتر است اشاره اي به اين قسمت شده و سپس فرود انجام پذيرد.
علت وجود چنين حالتي ( عربده ) در رديف موسيقي:
1- الهام از طبيعت ( خروش رودخانه ها، غرّش حيوانات وحشي، صداي رعد و ..)
2- در مواقع يورش و حملات ناگهاني براي دفاع و مبارزه به جهت كاستن و تضعيف روحيه دشمنان، احتياج به صوتي با فركانس بالا بوده تا توأما” با حربه هاي ديگر بتواند بر حسّ غلبه خويشتن افزوده و بر دشمن فائق آيد. چنانچه قديما” درنبردهاي ملّـــي با دشمنان و منازعات تن به تن، رجز مي خواندند كه بدين صورت انجام مي گرفته است.